Türkiye İklimi

tarafından **Admin** C.tesi Haz. 19, 2010 12:27 pm

TÜRKİYE’DE İKLİM
ELEMANLARI

A. SICAKLIK

1. Yıllık Ortalama
Sıcaklık Dağılışı

En düşük ortalama sıcaklıklar, Kuzeydoğu
Anadolu’da görülür.
En yüksek ortalama sıcaklıklar, Güneydoğu
Anadolu Bölgesi’nin güneyi ile Akdeniz kıyılarında görülür.
En düşük sıcaklık ile en yüksek sıcaklık
arasındaki fark 8°C den fazladır.
Sıcaklık genelde güneyden kuzeye gidildikçe
azalmaktadır.

2. Temmuz Ayı
Ortalama Sıcaklık Dağılışı

Temmuz ayında, bölgeler arasındaki sıcaklık
farkı Ocak ayına oranla daha azdır.
Temmuz ayında en düşük sıcaklık, Kuzeydoğu
Anadolu, Karadeniz kıyıları ve Marmara’nın kuzeyinde görülür.
Bu ayda en yüksek sıcaklıklar , Güneydoğu
Anadolu Bölgesi'nde görülür

3.Ocak Ayı
Ortalama Sıcaklık Dağılışı
Türkiye İklimi Image003

Ocak ayında, bölgeler arasındaki sıcaklık
farkı, Temmuz ayına oranla daha fazladır.
En düşük sıcaklıklar, Kuzeydoğu Anadolu’da
görülür.
En yüksek sıcaklıklar Akdeniz kıyı kesiminde
görülür.

BASINÇ
Türkiye’yi
en çok etkileyen gezici basınç merkezleri şunlardır:
a. Sibirya
Antisiklonu:
Sibirya üzerinde oluşur. Türkiye’yi kışın etkiler. Soğuk ve kar getirir. 60°
enlemleri çevresinde oluşmasına rağmen, soğumadan dolayı termik kökenlidir.
b. Asor
Antisiklonu:
Atlas Okyanusu üzerindeki Asor Adaları çevresinde, 30° DYB alanına bağlı olarak
oluşur.
Kış
mevsiminde Sibirya antisiklonu ile birleşerek Türkiye üzerinde etkili olduğunda
İzlanda siklonu Türkiye’ye sokulamaz. Bunun sonucunda da ülkemizde kışlar soğuk,
sert ve kar yağışlı geçer.
c. Basra Siklonu:
Basra Körfezi çevresinin aşırı ısınmasıyla oluşur. Samyeli rüzgârları
vasıtasıyla Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde etkili olur. Havadaki nemi
kurutarak sıcaklık ve buharlaşmayı artırır. 30° Kuzey enlemi çevresinde
oluşmasına rağmen, ısınmadan dolayı termik kökenlidir. Türkiye’de yaz mevsiminde
etkilidir.
d. İzlanda
Siklonu:
İzlanda üzerinde oluşur. Türkiye’de kışın
ve ilkbaharda etkili olur. Etkili olduğunda Türkiye’de kışlar ılık, kısa ve
yağmurlu geçer. 60° enlemleri çevresinde oluştuğu için dinamik kökenlidir.

RÜZGÂRLAR
a. Soğuk Yerel
Rüzgârlar
Karayel: Balkanlar’daki yüksek basınç ve Basra
Körfezi’ndeki alçak basınç sonucu oluşur. Kuzeybatıdan soğuk ve kuru olarak
eser. Kış mevsiminde Marmara Bölgesi ile Batı Karadeniz’de sıcaklıkları
azaltarak kar yağışına neden olur.
Yıldız:
Kuzeyden eser. Karadeniz üzerinden geldiği için soğuk ve nemlidir. Karadeniz
Dağları’nda yağış bırakır.
Poyraz:

Marmara, Karadeniz ve İç bölgelerimize
kuzeydoğudan esen soğuk, kuru bir rüzgardır. Doğu Avrupa’daki yüksek basıncın
etkisi sonucunda oluşur. Kışın sıcaklıkları azaltarak kar yağışına neden olur.
Yaz poyrazı ise serin ve kuru olarak eser.

Ege
Denizi’nde, yazın poyraz benzeri rüzgârlar tam kuzeyden eserler. Eski
Yunanlılar bu rüzgarlara, ticaret rüzgârı anlamında Etesia demişlerdir.
Bugün de, Dünya literatüründe Ege Denizi’nde yazın kuzeyden esen rüzgârlara

etezyen
(etesien) denilmektedir.

b. Sıcak Yerel
Rüzgârlar
Lodos:
Kuzey Afrika’daki yüksek basınç ve Hazar
Denizi’ndeki alçak basınç sonucu oluşur. Marmara, Ege ve Akdeniz bölgelerinde
etkilidir. Akdeniz’den geldiği için nemli ve sıcaktır. İç kesimlere sokulurken
yükseltinin etkisiyle soğuyarak yağışa neden olur. Kış mevsiminde etkili olduğu
bölgelerde, sıcaklığı artırarak kar erimelerine neden olur.
Kıble: Güneyden eser. İç kesimlerimizde etkili
olur. Akdeniz Bölgesi’nde nemli ve sıcak, iç kesimlerde ise, kuru ve sıcak
olarak eser.
Keşişleme
(Samyeli):
30° enlemi çevresindeki dinamik yüksek basıncın etkisi sonucu oluşur. Suriye
Çölü’nden Güneydoğu Anadolu’ya doğru eser. Sıcak ve kurudur. Bitkiler üzerinde
kurutucu etkisi vardır.NEM ve YAĞIŞLAR

Türkiye’de yağış dağılışı haritası ile
yerşekilleri haritası karşılaştırıldığında, aralarında yakın ilgi bulunduğu
tespit edilmektedir.
Türkiye’de fazla yağış alan yerler (1000 mm.
den fazla), Doğu ve Batı Karadeniz bölümleri ile bazı Batı ve Doğu Anadolu
dağlarıdır. En fazla yağış alan yer Rize çevresidir. (2400 mm. den fazla)
Türkiye’de orta derecede yağış alan yerler
(500 mm - 1000 mm arası), Akdeniz, Ege, Marmara, Orta Karadeniz, Doğu Anadolu
ve İç Anadolu’nun kuzey kesimleridir.
Türkiye’de az yağış alan yerler (500 mm nin
altında), İç Anadolu, Güneydoğu Anadolu ve yer yer Doğu Anadolu’nun çukur
yerleridir. En az yağış alan yer, Tuz Gölü çevresi ile Iğdır Ovası civarıdır.
(250 mm nin altında)